وبلاگ جامع اسلام اهل بیت

گاهی برای نماز و هر کاری که باید با وضو انجام شود، باید غسل کرد؛ یعنی برای اطاعت از فرمان خداوند تمام بدن را شست.

غسل را به دو گونه ترتیبی و ارتماسی می توان انجام داد:

ترتیبی: ابتدا سر و گردن، سپس نیمه راست و بعد از آن نیمه چپ بدن شسته می شود.

ارتماسی: تمام بدن را باید در یک لحظه آب فرا بگیرد.لذا در صورتی می توان غسل ارتماسی انجام داد که مقدار آب زیاد باشد تا تمام بدن به طور کامل زیر آب قرار گیرد؛ مانند: استخر، رودخانه و دریا؛ و به شیوه زیر انجام می شود:

زیر آب رفته و به نیت غسل بدن را در آب حرکت می دهد. همچنین پاها نیز باید با زمین فاصله داشته باشند.

تمام غسل ها – چه واجب و چه مستحب – به دو روش بالا انجام می شوند و از این نظر با هم تفاوتی ندارند، مگر در نیت.

اقسام غسل

غسل واجب --- مشترک بین مردان و زنان: 1- جنابت. 2- مس میت. 3- میت

مخصوص بانوان: 1- حیض. 2- استحاضه. 3- نفاس

غسل مستحب: بعدا ذکر می شود.

غسل جنابت:

هر گاه انسان جنب شود، برای انجام نماز و برخی کارهای دیگر باید غسل کند. نخستین سؤالی که در اینجا مطرح می شود، این است که: انسان چگونه جنب می شود؟

عوامل جنابت:

1- بیرون آمدن منی از مجرای ادرار: الف) کم باشد یا زیاد. ب) در خواب باشد یا بیداری.

2- جماع (آمیزش): الف) با حلال باشد یا حرام. ب) منی بیرون بیاید یا نیاید.

* اگر منی از جای خود حرکت کند، ولی بیرون نیاید، سبب جنابت نمی شود.

* کسی که می داند منی از او خارج شده، جنب است و باید غسل کند.

* کسی که نمی داند منی از او بیرون آمده یا نه یا آنچه از او بیرون آمده است منی است یا نه، در صورتی که نشانه های منی را دارد جنب است و در غیر این صورت، حکم به جنابت نمی شود.

* نشانه های منی:

1- با شهوت و لذت جنسی بیرون آید.

2- با فشار و جستن بیرون آید.

* مستحب است که انسان بعد از بیرون آمدن منی، ادرار کند، و اگر ادرار نکند و بعد از غسل رطوبتی از او خارج شود که نداند منی است یا رطوبت دیگر، حکم منی دارد و باید غسل را اعاده کند.

* رطوبتهایی که از انسان خارج می شود غیر از بول و منی بر چند قسم است: اول آبی که گاه بعد از بول بیرون می آید و کمی سفید و چسبنده است و به آن «ودی» می گویند، دوم آبی که هنگام ملاعبه و بازی کردن با همسر بیرون می آید و به آن «مذی» می گویند، سوم آبی که گاه بعد از منی بیرون می آید و به آن «وذی» می گویند. همه این آبها در صورتی که مجرا آلوده به بول و منی نباشد، پاک هستند و وضو و غسل را باطل نمی کنند(یعنی بعد از بیرون آمدن غسل کردن لازم نیست).

* اگر کسی صبح از خواب بیدار شود و بر لباس خود لکه های منی ببیند در حالی که شبانه محتلم نشده باشد، غسل کردن لازم نیست چون برای اینکه یقین پیدا شود که این آب منی است باید دو شرط بالا وجود داشته باشند و شخصی که خوابیده است این دو شرط را در خود حس نمی کند.

کارهایی که برجنب حرام است

شخص جنب تا زمانی که غسل جنابت انجام نداده، این کارها بر او حرام است:

1- رساندن جایی از بدن به خط قرآن، اسم خداوند و بنا بر احتیاط واجب، اسامی پیامبران(ع) و امامان(ع) و حضرت زهرا(س).

2- رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبی(ص)؛ هر چند از یک در دیگر بیرون رود(عبور بدون توقف)

3- توقف در مساجد ولی عبور بدون توقف اشکال ندارد.

4- گذاشتن چیزی در مسجد؛ هر چند از بیرون مسجد باشد.

5- خواندن سوره هایی از قرآن که سجده واجب دارند و عبارتند از:

سوره سجده، آیه 15

سوره فصلت، آیه 37

سوره نجم، آیه آخر

سوره علق، آیه آخر

البته به فتوای برخی مراجع تقلید، تنها خواندن آیات سجده دار در این سوره ها حرام است و سایر آیات اشکال ندارد.

6- و بنا بر احتیاط واجب، توقف در حرم امامان(ع).

غسل مس میت:

1- اگر کسی جایی از بدن خود را به بدن انسان مرده ای که سرد شده و غسلش نداده اند، برساند، باید غسل مس میت کند.

2- در مواردی که می آید، مس بدن انسان مرده سبب غسل نمی شود:

الف) انسان شهید

ب) مرده ای که بدنش گرم است و هنوز سرد نشده است.

ج) مرده ای که غسلش داده اند.(سه غسلش تمام شده است)

3- غسل مس میت را باید مانند غسل جنابت انجام دهند؛ ولی کسی که غسل مس میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.

غسل میت:

1- هر گاه مؤمنی از دنیا برود، بر همه واجب است که او را غسل داده، کفن کنند، بر وی نماز بخوانند و سپس دفنش کنند؛ و اگر یک یا چند نفر این کار را انجام دهند، از دیگران ساقط می شود.

2- واجب است میت را سه غسل بدهند:

اول: با آبی که با سدر مخلوط باشد.

دوم: با آبی که با کافور مخلوط شده باشد.

سوم: با آب خالص.

3- غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند.

غسل های مستحب:

غسلهای مستحب زیاد است. در این جا به برخی از آنها اشاره می کنیم:

1- غسل جمعه، که از مستحبات مؤکد است و وقت آن از اذان صبح روز جمعه تا ظهر است و اگر تا ظهر انجام نداد، تا غروب روز جمعه و در روز شنبه تا غروب به نیت قضا به جا آورد.

2- غسلهایی که در شبهای ماه رمضان وارد شده است.

3- غسل روزهای عید فطر و عید قربان.

4- غسل روزهای هشتم و نهم ذی حجه.

5- غسل روزهای اول، وسط و آخر ماه رجب.

6- غسل روز عید غدیر.

7- غسل روز عید مبعث.

8- غسل شب نیمه شعبان.

9- غسل روز میلاد پیامبر(ص)،17 ربیع الاول.

10- غسل احرام عمره یا حج.

11- غسل طواف.

12- غسل زیارت.

13- غسل وقوف به عرفات.

14- غسل سفر، به خصوص برای زیارت اباعبدالله الحسین(ع).

15- برای خواندن نماز استسقاء(طلب باران).

16- دیدن کسی که به دار آویخته اند.

17- برای مس میتی که آن را غسل داده اند.